Fanika gera-era mböŵö

Fanika gera-era mböwö no sambua fenaeta hada ba wangowalu ba Danö Niha ba hiza Ono Niha lö olifu ba wondrorogö hada da'a ofeta hawa'ara. Ba Danö Niha, no tehöngö ba zi sagörö ulidanö wa fefu Nono Niha oi sangila huku. Hada no ni'ofönai'ö moroi ba danö bö'ö. Lala wa'auri niha no so ba wondrakö ba mbalö hada dozi banua.

Fanika gera-era mböwö Laraga bulö'ö

Me föna ba Laraga si no teboloso ba danö niha i'oroi Öri Idanoi, Öri Ononamölö Laraga, Öri Tabaloho, Öri Onohada, Öri Ulu, Öri Zowu, Öri Bogali, Öri Maziaya, Öri Tanaya'ö, Öri Sawö, btn. Na latika gera-era mböwö ba wangowalu simane si so ba da'a tou:

  1. lima wanaba,
  2. tölu asambua hua wanika

Ba wa nika era-era mböwö so lima ngawalö yaia da'ö:

  1. Fanutunö nga'ötö
  2. Fangerai böwö
  3. Oroisa (mene-mene)
  4. Howu-howu
  5. Degu-degu

Fanutunö nga'ötö furugö bulö'ö

Dasiŵa nono Duada Sirao Uwu Zihönö, Tuada Sirao Uwu Zato, yaia da'ö:

  1. Tuada Baruwadanö Hia (Latura Danö)
  2. Tua Zangaröfa
  3. Sofusökara (Tua Bela)
  4. Tua Simanga Buaweto Alitö
  5. Tua Samadu Sonamo Dalö
  6. Hia Walangi Adu
  7. Gözö Helahela Danö
  8. Daeli Sanau Talinga
  9. Luo Mewöna (Si toröi si yaŵa ba mbanua)

Tetutunö irugi mi si tou zoboto.

Fangerai böwö (molo'ö bosi) bulö'ö

  1. Sara fangai laeduru
  2. Sara hunda nomo
  3. Sara famalali omo
  4. Sara aya gawe
  5. Sara nisila hulu
  6. Sara fangötö bongi
  7. Sara fanunu manu
  8. Sara tandrösa danga
  9. Sara fondruyu gera-era
  10. Sara aya nuwu
  11. Sara aya nama
  12. Sara aya nina
  13. Sara aya mbanua

Ba da'a so nihenagö zoroi tou ya'ia da'ö

  1. Kefe: Böli nukha
  2. Böra: Soguna ba wa'orudu-rudu. Na so zi töra, ba no te'oguna'ö na möi dome manörö ba zowatö (Fa'ebolo dödö na ambö-ambö)
  3. Su'a Wakhe: 3 hie
  4. Famanaere lauru: 5 firö
  5. Famaso: 1 rigi firö
  6. Famaigi mbawi: 15 firö
  7. Tabo mbawi: 5 firö
  8. Famahö mbawi: 1 rigi firö

Si toröi:

  1. Sara niröi ba dalinga mba'o (na mate nina)
  2. Sara niröi ba dalinga mba'o (na mate nama)
  3. Sara na molau omo
  4. Sia'a mbawi walöŵa na mangowalu la'o onomatua (molo'ö bosi nono alawe ba wongambatösa)

Oroisa (mene-mene) bulö'ö

  1. Na fa'udu ami wo'omou, böi rugigö moroi furi
  2. Na öbözi ia ba mbate'e, böi gohi ia baulu
  3. Böi ötö mbola nafonia
  4. Böi ötö nukhania
  5. Böi be'e ia furiu na mofanö ami ba lala
  6. Böi fa'ötö ia ba niha na mi'ötö molö
  7. Böi bözi zolau na falukha ami zitenga bö'öu, he ha afo be'e khöra
  8. Böi wuwu ndra'ugö ba mbawa duwu-tuwu na latörö föna nomou ira si tenga bö'öu
  9. Böi be'e solora na bongi ira

Howu-howu bulö'ö

Na ögo'ö fefu niwa'öra andre ba yamufahowu'ö ami Lowalangi, ya'okafu ami mane idanö, ya'odöŵa-döŵa ami hulö na'ua, yatobali ami tanömö, yatobali ami töwua, yatobali ami salaŵa, yatobali ami sebua, ya mo'ono ba ya monga'ötö ami, yahönö zi so ba halama, ya liwu zi so ba mbanua, ya mo'ono ami ono alawe, ya monga'ötö ami ono matua, ya hulö nene ba nasi ya hulö ndröfi ba mbanua

Degu-degu bulö'ö

Na lö atö öfalua ba mazui lö ögo'ö goroisa si no laŵa'ö, ba asoso gömöu sadaha-daha sara mbawi sara gana'a.

Simanö maedo-maedo fanika era-era mböwö ba Laraga Öri Sawö.

Umbu bulö'ö


Sura andre awena börö zura nasa. Moguna munönö ba mubönökhi nösinia.
Wikipedia no halöŵö nifalului zato.
Tolo Wikipedia ba wanohugö wanura ya'ia, na so khöu onönöta nösi. Saohagölö.