Mazauwu, sambua gutundru'u si so afi, sohombo, soya la'a-la'a si tesöndra ba Danö Niha. Mazauwu andre ba li Indonesia la tötöi faoma fehede; Capung ma sibar-sibar ba so zanötöi ya'ia faoma Capung Jarum sifao ba gangolifa serangga si tefarahu ba Odonata. Ngawalö serangga da'a, ahatö sibai ira ba zi so idanö, naha wangadulo khöra. Töi-töi ba li dazi banua oi fabö'ö-bö'ö simane; papatong ba li Sunda, kinjeng faoma coblang ba wehede Jawa, kasasiur ba wehede Banjarnegara, tjapung, Sansibur, Bungkoloko (Siompu), Kedie li Sasak Lombok.

Mazauwu, Lestes praemorsus

Mazauwu (subordo Anisoptera) oroma wa'afabö'önia moroi ba capung jarum(subordo Zygoptera). Botonia Mazauwu ebua ma'ifu ba mo'afi. Na mazauwu nifotöi capung jarum ide-ide ma'ifu moroi ba mazauwu sito'ölö, ize-ize mbotonia asese manuge ba zandrela ba afinia tefangamöi yaŵa ba hulunia.

Nahia mazauwu (Habitat dan Kebiasaan) bulö'ö

 
Nimfa capung

Mazauwu sito'ölö faoma mazauwu nitötöi capung jarum oya mozawili misa ba gatua, kabu, laza, idanö sangele, ba tabe, ofeta ba newali nomo, so göi zi so ba naha-naha si rame niha. Mazauwu andre me mböröta la söndra ba ngai nasi ofeta ba zi 3.000 m moroi ba dete nasi. Ba gotalua ngawalö mazauwu zi no la'ila niha, fao ba gutundru'u sabölö fohombo ba saröu töröŵa. So mazauwu zangiagö nahia si basaki, si lö ebolo. Na mazauwu sotöi capung jarum lö abölö muhombo, ba lö aröu döröwania.

Lala wa'auri mazauwu, ya'ia da'ö; tebörögö moroi ba gadulo, ofeta ebua, ba aefa da'ö mate. Fa'abataha wa'auri mazauwu so zi ha 6 waŵa ofeta 6-7 fakhe. Mazauwu, adulonia ibe'e ba mbulu-bulu geu sahatö ba zi so idanö. So mazauwu zomasi ba nidanö si te'u'u, ba so göi zangadulo ba nidanö sangele. Na no mamoto, ba numalö ira ba nidanö, tobali nimfa, aefa da'ö tobali mazauwu sitola muhombo.

Arakhagö fefu mazauwu lahorigö ginötöra ba ginötö tobali ia nimfa, barö nidanö, mangoguna'ö giwo-iwo ba wohanu-hanunia. Tempayak faoma nimfa mazauwu sauri tobali utundru'u simanga nagole ma sifao ba gangolifa karnivora. Nimfa' mazauwu sebua tola la'a dowulo faoma ono gi'a. Ba mazauwu andre, so ira zauri ha ndrege 4 waŵa.

Mazauwu faoma niha (Capung dan Manusia) bulö'ö

Ba Danö Niha, mazauwu andre, no oi la'ila niha, ba tesöndra ba zifasui nahia hezo toröi ira. Mazauwu oya labali'ö ia rörö ndraono zifamai-mai, ba tenga utundru'u samakiko. Mazauwu asese labali'ö ia sambua manö-manö, simane manö-manö mazauwu faoma sikhö.[1]

Gambara mazauwu bulö'ö

Umbu bulö'ö

  1. Kalam.Sindonews.Com, Miftah H. Yusufpati, 20 Juni 2020,"Kisah Bijak Para Sufi", [1], mufaigi me 7 September 2022