Sifabö'ö ba gotalua wamulö'ö "Fanari"

Konten dihapus Konten ditambahkan
iTidak ada ringkasan suntingan
iTidak ada ringkasan suntingan
Khoi-khoi 3
== Töi Wanari ==
 
* '''Fanari Moyo''' (''Tari Elang'') : ''Tari'' [[Moyo]] andre ba danö niha no sambua fanari sisökhi sibai sino tehöngö ba zifasui tanö niha ba he göi baero danö niha. Ba sito'ölönia fanari [[moyo]] andre ba lalau ma samalua ya'ia ira alawe. Lala wamaluara fanari, simane moyo ifangafo gafinia, ba no sökhi sibai na tafaigi yamendrua wamalua ya'ia endro-endronga, adöni dödö niha ba wamaigi. Fanari moyo andre ba sambua tandra wa [[Ono Niha|ono niha]] yaia da'ö niha satarö tödö ma saro huku. Sito'ölö nia fanari moyo lafalua ba ginötö fatua lö labörötaigö sambua gangowuloa ba so göi zolau ba gafuriata nano awai gangowuloa.
 
* '''Maena''', famaena : Fanari simane [[Wt/nia/maena|maena]] andre, ya'ia da'ö sambua fanari nifalua tenga ha samösa, lafalua ba wa'ato niha. La fa'anö nahia, ira alawe ba ira matua. Sito'ölö nia fatua lö famaena ba lalau ua [[Amaedola|gamaedola]] sitobali famokai ya'ia, ba amaedola la faudugu hadia gangowuloa nia. Maena, so lala li ma note zinunö. So zanutunö maena, ba niha sato sifamaena latema'ö döi maena. Maena sambua [[fakake]] simöi fama'ema hadöi nösi dödö ba latandrösaigö ba da'ö.
* '''Fatele''' (''Tari Perang'') : Fatele sambua fanari fasuwöta sitehöngö ba zisagörö uli danö, sionarai ma sitehöngö sibai gamaudu raya ba Nias Selatan. Famalua fatele-sa andre, ba wame'e gambara ba khöda samaigi hewisa wa'abölö nono niha ba wolaŵa udu ba bawanuwö sifa'udu. Fakake no hulö zimöi [[fasuwö]] ba wolaŵa udu.
* '''Famanu-manu''' (''Tari Perang'') : Famanu-manu andre, amatohula moroi ba watelesa. Famanu-manu, no sambua fanari fangasiwaisi moroi ba watelesa. Ba famanu-manu, ba wangombakha wa udu no tekalaisi.
 
== Naha Wanari Maena ==
''Manari, fanari, wanari Maena'', ba danö niha famalua fanari tenga ero nahia. Simane maena, tefalua ia ba walöŵa. Lala wamalua ya'ia so zanötöi / sanutunö maena, ba so nono maena, ma niha si famaena. Maena andre no göi la osisi'ö ma la'alui hewisa si'ai mege mbörönia (ba li '''Indonesia''' : ''diteliti'') ya'ira siso ba naha wamahaö. Töi (''syair'') maena, la tandrösaigö ba lala waö-waö zi dombua ngambatö samalua [[falöŵa]]. Fefu nifaehagö oi amaedola (''pantun'').<ref>''Tesis CATHRINA SUMIATY TAMPUBOLON - FAKULTAS ILMU BUDAYA UNIVERSITAS SUMATERA UTARA'' , Maena Pada Upacara Falöŵa di Õri Laraga Kota Gunungsitoli : ANALISIS TEKSTUAL, MUSIKAL DAN TARI, 2014, Hal 10-14 [http://www.magisterseniusu.com/uploads/1/8/0/0/1800340/tesis-cathrina-sumiaty-tampubolon.pdf]</ref>
 
== Naha Wanari Fatele ==
''Fanari Fatele,'' no sa'ae la'ila niha ba zi sagörö uli danö. Fatele ma latötöi ba li Indonesia : ''Tari Perang.'' Fanari Fatele, asese lafalua ba naha gangowuloa sebua simane fisita Ya'ahowu ba angowuloa segebua tanö bö'ö solohe töi danö niha. Fatele, tandra wahasara dödö ba wangombakha ba niha sato hewisa lakhömi wahasara dödö ba wolaŵa udu. Ba wamalua fatelesa ba la'ohe doho, [[baluse]]. <ref>''AntaraNews.Com'', "Tokoh: Syair Tari Perang Nias berisi nilai solidaritas" [https://www.antaranews.com/berita/1003724/tokoh-syair-tari-perang-nias-berisi-nilai-solidaritas]</ref>
 
== Gohe-Gohe ==