Sifabö'ö ba gotalua wamulö'ö "Lahia"

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan
Khoi-khoi 23
Lahia so khönia kromosom 2n=2x=22, ba hiza moroi ba kultivar lahia no la’ila niha sitobali poliploid (Kubitzki, 1998). Darlington faoma Ammal (1945) bakha ba Peter et al. (2007) lafaehagö wa so ngawalö Z. officinale sokhö kromosom fa’oya 28. Darlington faoma Wylie (1955) wa ba lahia tesöndra khönia 2 kromosom B. Rachmandran (1969) ifalua wamareso ba zinumbua lahia andrö (analisis sitologi) ba zi 5 spesies Zingiber ba moroi ba wamaresonia isöndra wa fefu ngawalö lahia si no auri ba danö so khönia kromosom 2n=22. Ratnabal (1979) ifareso kariotipe 32 kultivar lahia (Z. officinale) ba isöndra fefu kultivar lahia so khönia kromosom somatik fa’oyania 22 ba tanöbö’ö nisöndrania so kromosom asimetris (kromosom B) ba kultivar baero kultivar Bangkok faoma Jorhat. Beltram faoma Kam (1984) bakha ba Peter et al. (2007) no lafareso ba 9 Zingiber spp. Ba lasöndra wa Z. officinale no mozikhala ia aneuploid (2n=24), polyploid (2n=66) ba tesöndra khönia B kromosom (2n= 22+2B). Fabö’ö göi moroi khö ninada Etikawati faoma Setyawan (2000), Z. officinale kultivar lahia safusi side-ide jahe putih kecil (emprit), so zihulö gaza (gajah) faoma soyo (merah) sokhö kromosom fa’oyania 2n=32. Eksomtramage et al. (2002) mamalua famareso ba zinumbua da’a, so kromosom 3 spesies Z. officinale moroi ba Thailand ba isöndra 2n=2x=22. Yulianto (2010) menyatakan jumlah kromosom jahe putih dan jahe merah yakni 2n=24=22+2B. Rachmandran (1969) mamalua famareso analisis sitologi ba zi 5 spesies Zingiber, fa’oya khromosom fefu ngawalö lahia ma spesies ya’ia da’ö 2n=22 ba no isöndra wa so wenaeta si findra börö wa’alua nifotöi inversi. Famareso da’a ma lawaö ia ba wetaro wamahaö ya’ia da’ö Observasi ba gangolifa metaphase mitosis lasöndra wa lahia diploid (2n=2x=22) tesöndra wa’anau kromosom so ba zi 128.02 μm faoma fa’ebolonia 5.82 μm. Rasio lengan kromosom fondrege zanau ba fondrege zadogo-dogo ya’ia da’ö 2.06:1, arakhagö ba zi 45,5% kromosom so khönia 2 lengan ba 2 kromosom zi fabö’ö (Zhi-min et al. 2006). So wa’afabö’ö ba gangorudua kromosom sambua lala wofaogö (adaptasi) ba hewisa wa tehaogö spesies ba zinumbua. Da’a göi möi börö wa’alua ngawalö wa’auri lahia ma (variasi genetic). Baero da’ö tesöndra wenaeta sifindra simöi börö wa’adogo-dogo fertilitas tepung sari samobörö wa so mbua faoma hunö hewa’ae da’a lö alua ba zinanö lahia.
 
== Khala-khala (''Ciri morfologis'') ==
[[Berkas:Gingembre.jpg|ka|200px|Sinanö Lahia]]
[[Berkas:Tanaman Jahe.jpg|Lahia ba Kabu.|jmpl]]