Sifabö'ö ba gotalua wamulö'ö "Töwu"

Konten dihapus Konten ditambahkan
←Membuat halaman berisi '''Sura ba da'a wurugö nösi zura'' {{Taxobox | color = lightgreen | name = '''Töwu''' (''Tebu'') | image = Sugar cane leaves.jpg | image_width = 250px | image_capti...'
 
Tidak ada ringkasan suntingan
Khoi-khoi 31
Sinanö töwu andrö, auri molo’ö hadia mbaŵa zalua bada’ö, baŵa deu ma baŵa lökhö. Na lö sökhi atö mbaŵa simane baŵa deu manö, ma zui baŵa lökhö sara, hiza töwu andrö auri ia molo’ö wa’asökhi mbaŵa salua. Na baga atö, tenga baŵa deu sibai ba tenga baŵa lökhö göi, töwu auri sökhi, atabö ia ba alio mongafu. Töwu auri ia zi 0 – 900 mdpl ma 0 – 900 mete moroi ba dete nasi , fa’alua deu ba zi 2000mm/ero döfi, fa’aukhunia (suhu udara) ba zi 21 – 32<sup>o</sup> C, dan pH tanah 5 – 6<ref name=":0" />.
 
Ba wangahaogö gulo, töla döwu si no halolahalö, la be’e ba botoŵa samera’ö ma ''mesin pemeras'' (mesin ''press'') si so ba fabiri gulo. Aefa da’ö idanö si möi baero moroi ba wamera’ö ya’ia andrö, la sari ba larinogö faoma la’afusi’ö irege tobali ia gulo safusi si no oi la’ila niha iada’a. Moroi ba nihalö nidanö döwu andrö, tesöndra khönia gulo zi 5%, lölö döwu si 90% ba si törania böi-böi ma (molasse) faoma idanö.
 
Bulu döwu soköli, ba li Jawa latötöi ''dadhok'' ya’ia da’ö tola möi biomassa si so kalori salaŵa. Ira ina-ina ba mbanua asese mangoguna’ö ''dadhok'' labali’ö eu galitö; me alio aukhu faoma ba wo’alösi mangoguna’ö fanikha tanö ba möi fangatalisi gefe ma’ifu ba wa’amaha mböli wanikha tanö iada’a.