Sifabö'ö ba gotalua wamulö'ö "Fanunu Fandru"

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan
Khoi-khoi 1
'''Fanunu Fandru''' no töi ni'oguna'ö ba wanguma'ö Luo Wa'atumbu [[Yesu]] ma Hari Natal. Ya'ahowu Wanunu Fandru na omasi ira laŵaö Ya'ahowu Hari Natal.
 
== Böröta Wanunu Fandru ==
 
Lö ta'ila sibai hewisa mböröta Wanunu Fandru ba [[Tanö Niha|Danö Niha]]. Ba hiza tola tamane börö me solohe agama [[Fa'akeriso|niha Keriso]] ba Danö Niha no tenge-tenge [[So'aya|Zo'aya]] (''misionaris'') moroi ba [[Jerman]], si lö tola lö'ö ya'ira zamörögö wangowasaini wa'atumbu Yesu andrö.
 
Molo'ö nisura ba wikipedia ba [[li Jerman]] tebörögö wamesindro eu (''Tannenbaum'' ba li Jerman ma ''pohon pinus'' ba [[li Indonesia]]) nifobaga-baga ba ginötö wangowasaini Wa'atumbu Zo'aya me ndröfi 1492.<ref>https://de.wikipedia.org/wiki/Weihnachtsbaum</ref> I'otarai da'ö itugu ato niha ba nahia samesindro eu andre tobali '''eu Natal''' (''Weihnachtsbaum'' ba li Jerman). Töra-töra börö me ifaraou [[Martin Luther]], samörögö [[Protestan|Gereja Protestan]], wamogaba-gaba eu Natal ba ginötö watomesa Natal andrö.<ref>https://de.wikipedia.org/wiki/Weihnachtsbaum#Popularisierung_des_Brauchs_ab_dem_18._Jahrhundert</ref>
 
[[Berkas:Eu-natal.jpg|thumb|center|500px|Eu Natal ba St. Christopher's Place, London (Desember 2019)]]
Khoi-khoi 15
== Hada Watomesa Fa'atumbu Yesu ==
 
Baero hada wanunu fandru so göi hada nahia Natal ma ''kandang Natal'' ba li Indonesia. Hada wamazökhi nahia gurifö si tobali nahia wa'atumbu Yesu no ibörögö [[Fransiskus dari Asissi]] ba [[Italia]] ba zi fagölö inötö me auri Martin Luther.<ref>https://de.wikipedia.org/wiki/Weihnachtskrippe#Geschichte</ref> Na nifogama-gama ba hada wanunu fandru eu Natal, ba nifogama-gama ba nahia Natal ba sambua '''kandra''' nahia wamaliaro ono mbiri-biri ba Mbetilekhema me föna. Ba da'ö la'oroma'ö hewisa wa'anumana Nono Zo'aya andrö me tumbu Ia ba gulidanö. Iröi nahia-Nia moroi si yaŵa ba itörö lala wa'anumana niha (Yohane 1).
 
[[Berkas:Kandang-natal.jpg|thumb|center|500px|Nahia Natal ba Gereja St. Edmund, Beckenham, London (Desember 2017)]]
 
So na sa hada tanö bö'ö si mane [[Sinter Klas]]<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Sinterklaas</ref> ba [[Father Christmas]]<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Father_Christmas</ref> ba tanö bö'önia na. Ba hiza ba ginötö ia'ada hada-hada wanunu fandru sibohou andre ''si tohare khöda'' töra-töra moroi ba [[Amerika Sorudu|Amerika Serikat]] abölö tobali ia lala wowöli gama-gama (''konsumerisme'' ba ''komersialisasi'' ba li Indonesia). Andrö wa ifarou niha Keriso ba zi sagörö ulidanö [[Paus Fransiskus]] "wolaŵa haga konsumerisme si oi humaga gofu heza ia ba ginötö Natal".<ref>https://dunia.tempo.co/read/1279129/paus-fransiskus-kritik-konsumerisme-jelang-natal/</ref>
 
Na andrö duho dödöda wangowasaini Fa'atumbu Yesu wanöngöni hewisa wa no i'ide'ide'ö ia So'aya ena'ö ihöli ita, ba te hada nahia Natal abölö fagöna khöda. Asese ta'ila ba nahia Natal wa lalau manuhi tanö ba mangandrö niha samaigi, no tandra da'ö wa gama-gama nifazökhi ba da'ö fagöna.
 
Ba hiza na aila'ila ita wangoroma'ö wa niha Keriso ita, abölö fagöna na tafazökhi khöda geu Natal, börö lalau zi manö niha si fasui khöda. Ba danö [[Eropa]] lafasindro ba lafogama-gama göi geu Natal ba nomora niha si lö faduhu tödö khö Lowalangi (''ateis'' ba li Indonesia). Börö me eu Natal andrö ha gaba-gaba (''dekorasi'' ba li Indonesia) ba tenga tandara wamati.
 
== Gohe-gohe ==