Ohi

Sinumbua sanau töla sobua banio

Ohi (li Latin Cocos nucifera) no sambua zinanö si tefaböbö ba mado Cocos, si tumbu ba Indo-Pasifik ba ba Amerika Selatan. Oya auri ia ba zinga nasi. Tölania abe'e sibai ba alaŵa. Oya sibai gunania ba wa'auri niha, tölania tola möi dela ma soroso, tola möi ia tobali döla-döla nomo, ehomo, ba tanö bö'önia. Bulunia sawuyu nasa nifotöi lehe-lehe asese te'oguna'ö ba wamazökhi tamböyö. Bulunia si no oköli tola tobali solo ba zi bongi. Lehe-lehe soköli nifotöi sandrari tola la'oguna'ö ba wamoloi ndri, sito'ölönia na möi milo ma zui ba naha gowi. Sawu mbanio ba likhe nohi tola labali'ö ezoi. Ösi mbanio tola la'oköli'ö tobali kopra, moroi khönia lafarö wanikha sasese te'oguna'ö ba wangomuhua boto (parfum ba kosmetik), ma zui tobali fangali gö soya bakha kalori, ba so göi ni'oguna'ö tobali fanikha moto.[1]

Ohi
Cocos nucifera Edit nilai pada Wikidata

Edit nilai pada Wikidata
Data (id) Ali ba li bö'ö
Sumber daribanio, Balalu, coconut timber (en) Ali ba li bö'ö, Gula kelapa (id) Ali ba li bö'ö, Sabut (id) Ali ba li bö'ö, Minyak kelapa (id) Ali ba li bö'ö, coconut shell (en) Ali ba li bö'ö, Kopra (id) Ali ba li bö'ö, coconut leaf (en) Ali ba li bö'ö ba Q11981420 Ali ba li bö'ö Edit nilai pada Wikidata
Tumbuhan (id) Ali ba li bö'ö
Jenis buahbuah berbiji (id) Ali ba li bö'ö Edit nilai pada Wikidata
Taksonomi (id) Ali ba li bö'ö
DivisiTracheophyta
SubdivisiSpermatophytes
KladAngiospermae
Kladmonocots
Kladcommelinids
OrdoArecales
FamiliArecaceae
SubfamiliArecoideae
TribusCocoseae
SubtribusButiinae
GenusCocos
SpesiesCocos nucifera Edit nilai pada Wikidata
Linnaeus, 1753

Omböila

moguna mufo'ösi

Habitat

Ohi oya auri ba ngai nasi. Ba Danö Niha tehöngö oya auri nohi ba hulo Hinako, ba Nias Utara ba ba Nias Selatan.[2]

Kultivasi

moguna mufo'ösi

Fangoguna'ö

moguna mufo'ösi

Faniaga

moguna mufo'ösi

Onönöta

Ba li Niha no mufabö'öni wanötöi nohi moroi ba mbuania nifotöi banio. Ba li bö'ö simane li Indonesia lö lafabö'öni döinia. Eluahania na laŵaö kelapa ba li Indonesia tola eluhania ohi (pohon kelapa) ma zui banio (buah kelapa).

Töi ilmiah nohi Cocos nucifera, tehalö moroi ba li Portugis satua coco, eluahania högö ma töla högö, börö me la'ila zole mbanio soroma hulö högö niha.[3]

Basoŵa

moguna mufo'ösi

Khai-khai baero

moguna mufo'ösi

Umbu bulö'ö

  1. Knalpot Ubah Minyak Kelapa Archived 2022-11-26 at the Wayback Machine, mufaigi me 24 Juli 2010 ((Li Indonesia))
  2. Dewantoro (23 Mei 2013), Sumut Miliki Tiga Daerah Sentra Produksi Kelapa, mediabisnisdaily.com, mufaigi me 3 November 2020.
  3. Dalgado, Sebastião. "Glossário luso-asiático". google.com. hlm. 291. Diarsipkan moroi ba versi asli baŵa June 2, 2016. 
Sura andre awena börö zura nasa. Moguna munönö ba mubönökhi nösinia.
Wikipedia no halöŵö nifalului zato.
Tolo Wikipedia ba wanohugö wanura ya'ia, na so khöu onönöta nösi. Saohagölö.