Ba mbanua sebua, no sa'ae oi la'ila niha hewisa wamareta nia wo fasusu fatahana bawozago mbanuania. He badalu mbanua, ba nasi, ba badete danö. Simane ba danö Uni Soviet, so khöra sambua göfa sihombo (jet) sotöi Tupolev Tu-16 (kode NATO: Badger) sino tehöngö sitola mombunu niha sato, samake bom. Köfa da'a no lahaogö ena'ö abölö ba wohombo, fangorifi ma lawa'ö mesin so dombua. Tu-16 Badger andre ni haogö ndra sozago talu mbanua ma Angkatan Udara Uni Soviet. No sa'ae lima wulu fakhe (50 tahun) göfa sihombo da'a no oi so ba mbanua niha bö'ö misa baero ba Uni Soviet, ba ofeta iada'a no lafake ba zozago talu mbanua ma Angkatan Udara Cina kalasi ma mode : Xian H-6. Köfa da'a no lahaogö ia sindruhu-ndruhu wa köfa sihombo sonekhe. So zitobali so hörö-hörögö udu, tola lafake ba wozago fefu dalu nasi moroi yaŵa ba dalu mbanua, tola göi la'oguna'ö ba wangowuloi turia ba wasuwöta bakha ba gu'ö. No sara ngahönö a lima ngaotu a fitu rozi (1507 unit) zino lahaogö ba zi tölu fabiri ba Uni Soviet i'otarai döfi si sara ngahönö a siŵa ngaotu a lima wulu a öfa (tahun 1954) ofeta döfi sara ngahönö a siŵa ngaotu a önö ngafulu arua (tahun 1962). Ba tenga ha köfa wanuwö nihaogöra, no lahaogö göi göfa sitola mana'u niha. ya'ia da'ö Tu-104 Camel, tobali köfa sihombo solohe niha ba maskapai penerbangan Uni Soviet, Aeroflot.

Da'a köfa wanuwö solohe Bom. Tu-16 Badger - sitola molohe 9.000 Kg Bom

Pesawat Tu-16 da'a göi fakhamö la fa'ohe'ö ma lafamawa ba mbanua Mesir, Indonesia faoma Irak. Köfa sihombo ma köfa wanuwö sitola mo fazaumba bom no lafake ira sozago asi, talumbanua ba Uni Soviet aefa da'ö Rusia ofeta döfi si sara ngahönö a siŵa ngaotu a siŵa wulu a tölu (tahun 1993). Nisura da'a moroi ba Wikipedia Indonesia.

Tupolev Tu-16 Badger TNI AU bulö'ö

Ba ndröfi si sara ngahönö a siŵa ngaotu a önö ngafulu (1960) tola lawa'ö meluo da'ö sozago talu mbanua ba Indonesia ma Angkatan Udara, meluo da'ö lawa'ö ia AURI, no ni'ata'ufi niha ba soi moroi hezoso. Börö me ba ndröfi da'ö, ba Indonesia andre no sambua soi ba gulidanö zifahöna gama-gama ba wozago banua, he ba nasi, ba mbanua, ba badanö. Ba fefu wakake soguna andrö la'a'asogö moroi ba Uni Soviet. Ba hiza niha fefu oi mohokha mbu wamaigi saradadu Indonesia meluo da'ö. Sambua wakake wasuwöta ya'ia Tu-16 Badger. Hewisa sibai wa'abölö göfa da'ö, tola i'alui nudu ba wa'aröu irugi fitu ribu a dua ngaotu kilo (7200 km) fa'alio, saribu a lima wulu kilo ero sambua za (1050 km/jam), tola muhombo ba zi felendrua ribu a ŵalu ngaotu mete (12,800 m), tola i'ohe siŵa ribu kili wa'abua bom (9.000 kg). [1]

Umbu bulö'ö

  1. Dewangga CS, Putra (8 Juni 2018). "Kisah Perjalanan Tupolev Tu-16 Badger TNI AU Hingga Akhir Hayatnya, Pensiun Gara-gara Urusan Politik". Surabaya.TribunNews.Com, mufaigi me 10 Nopember 2020