Hambae
Hambae töi nösi nidanö, sauri ba nidanö ba mbombo, idanö sebua, ma ba nasi. Hambae töi ba Li Indonesia, Kepiting. Hambae andre auri ba Danö Niha ba oi la'ila niha sitoröi ba Danö Niha. Hambae fao ba gangolifa nösi nidanö nitötöi krustasea Dekapoda ma fao ba gurifö sauri ba nidanö so'ahe sifulu (berkaki sepuluh) moroi ba upabangsa (infraordo) ma Brachyura, si no la'ila wa sifao ba da'e si so i'o sadogo-dogo na ba li (bahasa Yunani: brachy = pendek, ura = ekor), ma gamaudu dalunia (abdomen) si no tebini'ö barö dötö'a ma di bawah dada (thorax). Sikhala hambae andre, so lele sabe'e, sitefa'anö moroi ba kitin, ba hiza so gasi-gasi nitötöi ba Li Niha, forö hambae simöi fangöna hambae ba wanenaŵa udu, ba ndroto-ndroto hambae soguna ba wanga'i gönia. Töi bö'ö hambae ni fo'eluaha Kepiting asese laŵa'ö ba li Indonesia, ya'ia da'ö Ketam.
Hambae andre arakhagö tesöndra ba zi sagörö samudera ba zi sagörö ulidanö. So hambae si so ba nungo nidanö faoma ba dete danö tefaudugugö ba wilayah-wilayah tropis. Töi bö'ö simane Rajungan ya'ia da'ö hambae sauri ba nasi ba lö oya ba nungo nidanö, na yuyu ya'ia da'ö ketam si so ba nidanö sito'ölö faoma setu.
Hambae, tenga sambua ngawalö, hiza oya ngawalö ia, simane ketam kacang, fa'ebuania ha ba zi ha'uga milimeter, irege hambae laba-laba Jepang, fa'aganau gasi-gasi so ba zi 4 meter [1].
Fetaro ndroto-ndroto Hambae (Anatomi)Sunting
Hambae sito'ölönia so lima fasa gahe nitötöi gasi-gasi; moroi ba gahe tanö föna tefangamöi gahe sifabö'ö nitötöi forö hambae ma capit moroi ba zi öfa fase gahe tanöbö'ö. Ba zi arakhagö fefu ngawalö hambae, baero hambae simane Raninoida, talunia tefatö'ö barö cephalothorax. Ndroto-ndroto mbawa hambae no ibalugö ia maxilliped, ndroto-ndroto tanöföna carapace lö möi fangahaogö Rostrum ma anatomi fa'anau [2]. Fere-fere hambae tefangamöi moroi pelat-pelat si pipih ("phyllobranchiate"), arakhagö fakhili-khili ira were-fere guro, hiza fenaeta ndroto-ndroto sifabö'ö [3].
Gambara HambaeSunting
Masked crab, Corystes cassivelaunus
Circular crab, Atelecyclus rotundatus
The terrestrial halloween crab, Geocarcinus ruricola
Arrow crab Stenorhynchus seticornis
"Sally lightfoot", Grapsus grapsus
Thumbnail crab, Thia scutellata
Japanese spider crab, Macrocheira kaempferi
Ghost crab, Ocypode quadrata
Fiddler crab, Uca pugnax
Lyreidus tridentatus, a raninid
Amaedola si fakhai ba HambaeSunting
- Lö dozi salaŵa, lö dozi ere, same ba nono mbarunia gasi hambae si no mate. Eluahania: Lö fefu niha zomasi mangirö'ö sobou (tidak senua orang mau membungkus kebusukan)
- Tenga salakha na iberekekeni wofanö hambae, tenga olalöŵa na iwuwu tete wofanö uro. Eluahania: Tenga salakha ba tenga olalöŵa no sito'ua ya'ia ( Bukan aib, bukan kesalahan tapi sudah sudah kodratnya atau kebiasaan)
UmbuSunting
- ↑ "Biggest, Smallest, Fastest, Deepest: Marine Animal Records". OceanLink. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2006-10-01. Diakses tanggal 2007-04-06.
- ↑ Dixon, C. J., F. R. Schram & S. T. Ahyong (2004). "A new hypothesis of decapod phylogeny". Crustaceana. 76 (8): 935–975.
- ↑ Taylor, H. H. & E. W. Taylor (1992). "Gills and Lungs: The Exchange of Gases and Ions". Microscopic Anatomy of Invertebrates. 10: 203–293.