Chi Rho (famoligö ya'ia kai rou) ma asese tesura ia faoma tandra ☧ no sambua dandra si fakhai ba niha Keriso. Hurufo chi faoma rho no moroi ba li Yunani. Na tasura ia ba lala wanurada ma'ökhö tobali ia x ba p. XP andrö no dombua hurufo ba mböröta döi Keriso ba li Yunani: ΧΡΙΣΤΟΣ (Christos). Bahiza asese lafalaete wanura ya'ia irege tobali ia ☧ (faigi gambara Chi Rho ba nga'örö andre).[1]

Chi Rho ma XP nifalaete wanura
Samösa fandrita Gereja Lutheran ba Orlando, Florida, samake toga liturgi faoma stola sowuge'e si so tandara Chi Rho (XP)

Ibörötaigö asese ta'ila dandra andre ba media sosial, börö me itugu ato ndra sohalöŵö ba Gereja Protestan ba Danö Niha sangoguna'ö baru (asese latötöi göi ia toga) liturgi. Me föna ha ere bakha ba Gereja Katolik zangoguna'ö ya'ia andrö wa ambö oroma ba zato ia. Tandra chi rho andrö tegambaraini ia ba nifotöi stola, simane stola sowuge'e ni'oguna'ö namada fandrita moroi ba Gereja Lutheran (faigi gambara wandrita Gereja Lutheran ba nga'örö andre).

Waö-waö bulö'ö

I'oguna'ö dandra chi rho andre kaisaro Konstantin (döfi 306-337) tobali tandra wa'amöna nifalemba ba loyo ma zui ba bendera nidöni na möi ba wasuwöta. Molo'ö nidunö-dunö i'angera-ngeragö Konstantin hana wa oi te'ala ndra saradadunia ba wasuwöta heŵa'ae no iforege wangandrö khö lowalangi bö'ö. I'anema'ö alua khönia gangilata. I'ila gambara röfa yaŵa ba luo, ni'ila göi ndra saradadunia. Ba röfa andrö so wehede ba li Yunani "Ev tούτῳ Νίκα!" si tola tefo'eluaha "faoma tandra andre, möna'ö!".

Bongi da'ö mangifi göi Konstantin. Oroma khönia Keriso sanguma'ö khönia ena'ö ifazökhi dandra ni'ilania ba mbanua andrö si tobali dania fa'abölöra ba wasuwöta. I'otarai da'ö lö aetu i'oguna'ö dandra Chi Rho andrö ba ngawalö gama-gamania Konstantin.[2] Ba i'otarai da'ö muzawili dandra andre misa ba mbanu-banua heza so niha Keriso, tobali tandra Keriso.


Umbu bulö'ö

  1. Steffler, Alva William (2002). Symbols of the Christian Faith. Grand Rapids, Michigan and Cambridge, United Kingdom: Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 0-8028-4676-9
  2. Eusebius Pamphilius: Church History, Life of Constantine, Oration in Praise of Constantine, Faosatö 31.